Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010

Η Θράκη αποκτά το πρώτο βυζαντινό μουσείο της


Υστερα από μία περιπέτεια 15 ολόκληρων ετών, η Θράκη ετοιμάζεται να αποκτήσει το πρώτο βυζαντινό μουσείο της. Το κτίριο που θα φιλοξενήσει το Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου είναι έτοιμο και δε μένει παρά το τελευταίο και πιο ουσιαστικό βήμα: η οργάνωση και η παρουσίαση στο κοινό των θησαυρών του. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, το ολοκαίνουργιο μουσείο θα ανοίξει τις πόρτες του μέσα στο 2011.

«Προσπαθούμε να εντάξουμε στο ΕΣΠΑ τη χρηματοδότηση του έργου για την οργάνωση της μόνιμης έκθεσης και τον εξοπλισμό των εργαστηρίων και αποθηκών του Βυζαντινού Μουσείου Διδυμοτείχου», εξηγεί στον «Α» η προϊσταμένη της 15ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Δέσποινα Μακροπούλου. Για την ένταξη του έργου απαιτείται η μελέτη ωρίμανσής του, προκειμένου η πρόταση να υποβληθεί στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και να εγκριθεί. Αυτόν τον καιρό η 15η ΕΒΑ συντάσσει τη μελέτη σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Μουσείων και Εκθέσεων του υπουργείου Πολιτισμού, ώστε να την υποβάλει πριν το τέλος του 2010. Η έγκριση του μουσειολογικού του προγράμματος έγινε τον περασμένο Αύγουστο με ομόφωνη γνωμοδότηση του Συμβουλίου Μνημείων.

Τα εκθέματα
Περισσότερα από 500 ευρήματα που προέρχονται από Διδυμότειχο αλλά και ολόκληρη τη Θράκη θα παρουσιάζονται στους χώρους του μουσείου. «Αφού θα πρόκειται για το μοναδικό βυζαντινό μουσείο στη Θράκη -τα άλλα δύο μουσεία στα Αβδηρα και την Κομοτηνή είναι διαχρονικού χαρακτήρα κι έχουν ελάχιστα βυζαντινά αντικείμενα- κρίναμε ότι πρέπει να δούμε το ζήτημα των εκθεμάτων του πιο ανοιχτά, να μην προέρχονται μόνο από το Διδυμότειχο. Εντάσσουμε έτσι το Διδυμότειχο μέσα στη Θράκη και στο δρόμο για τη βασιλεύουσα», εξηγεί η κ. Μακροπούλου.
Οι ενότητες που θα περιλαμβάνει η έκθεση του νέου μουσείου θα εστιάζουν σε τομείς όπως: τα δίκτυα επικοινωνίας και μεταφορών (Εγνατία οδός), τα οικιστικά κέντρα που υπήρξαν γύρω από τα δίκτυα αυτά, τα οχυρωματικά έργα και οι μοναστικές κοινότητες, η κατοίκηση από την Πλωτινόπολη ώς το Διδυμότειχο, η μνημειακή τοπογραφία, τα εκκλησιαστικά κτίρια, οι ταφές, τα μνημεία διαχείρισης νερού, το νεότερο Διδυμότειχο και η ζωή στην πόλη κατά τη βυζαντινή και οθωμανική περίοδο.

«Πιστεύουμε ότι το νέο μουσείο θα αποτελέσει έναυσμα για επίσκεψη στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της περιοχής δυτικά του Εβρου και ότι θα ενισχύσουμε το αίσθημα εντοπιότητας και υπερηφάνειας των κατοίκων του Διδυμοτείχου. Το Διδυμότειχο εγκαταλείπεται σταδιακά από τους κατοίκους του. Κι ακόμη προσδοκούμε να αποτελέσει το μουσείο πόλο έλξης των κατοίκων και της ευρύτερης περιοχής, των μαθητών των σχολείων αλλά και επισκεπτών από τη Βουλγαρία και την Τουρκία», τονίζει η προϊσταμένη της 15ης ΕΒΑ.
Η κεντρική ιδέα του νέου μουσείου, άλλωστε, όπως λέει η ίδια, είναι η σημασία της Θράκης ως γεωγραφικής περιφέρειας που γειτνίαζε με τη βυζαντινή πρωτεύουσα και αργότερα με την οθωμανική. «Θέλουμε να αναδείξουμε το Διδυμότειχο ως κομβικό σημείο της περιφέρειας αυτής», λέει η κ. Μακροπούλου.

Η προσπάθεια για την ανέγερση του Βυζαντινού Μουσείου Διδυμοτείχου ξεκίνησε το 1994. Το κτιριολογικό πρόγραμμα εγκρίθηκε το 1997 και η οριστική μελέτη το 2005. Το κτίριο ολοκληρώθηκε το 2009 και παρελήφθη από το ΥΠΠΟ το Σεπτέμβριο του 2010. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, σε οικόπεδο 5,5 στρεμμάτων που παραχώρησε ο δήμος Διδυμοτείχου. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα κτίριο 2.470 τ.μ. με ισόγειο, υπόγειο και όροφο, όπου αναπτύσσονται, εκτός από τον εκθεσιακό χώρο (400 τ.μ.), αποθήκες, γραφεία, εργαστήρια, αναψυκτήριο, αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων και περιοδικών εκθέσεων. ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΥΛΙΑ

Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Η ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

Η Θράκη (βουλγαρικά Тракия/Тrakija, τουρκικά Trakya) είναι μια ιστορική και γεωγραφική περιοχή των Βαλκανίων στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Σήμερα το όνομα Θράκη υποδηλώνει μια περιοχή που εκτείνεται στη νότια Βουλγαρία (βόρεια Θράκη), τη βορειοανατολική Ελλάδα (δυτική Θράκη), και την ευρωπαϊκή Τουρκία (Ανατολική Θράκη). Η περιοχή που ανήκει στην Ελλάδα υπάγεται διοικητικά στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Σύνορα της Θράκης σε τρεις θάλασσες: η Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και η Προποντίδα. Στην Τουρκία, καλείται επίσης Ρούμελη.
Τα ιστορικά όρια της Θράκης ποικίλουν. Η αρχαία Θράκη (δηλ. το έδαφος όπου ζούσαν οι θρακικές φυλές) συμπεριελάμβανε την σημερινή Βουλγαρία, την ευρωπαϊκή Τουρκία, τη βορειοανατολική Ελλάδα και τμήματα της ανατολικής Σερβίας και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Τα όριά της ήταν μεταξύ του ποταμού Δούναβη στο Βορρά και του Αιγαίου στο νότο, στην ανατολή η Μαύρη Θάλασσα και η Προποντίδα (Θάλασσα του Μαρμαρά) και στη δύση οι ποταμοί Αξιός και Μοράβας. Η ρωμαϊκή επαρχία της Θράκης ήταν κάπως μικρότερη, έχοντας τα ίδια ανατολικά και νότια θαλάσσια όρια, και σύνορα στο Βορρά ώς το όρος Αίμος. Η ρωμαϊκή επαρχία επεκτείνονταν στα δυτικά μέχρι τον ποταμό Νέστο.


Στην Ελληνική Μυθολογία

Κατά την ελληνική μυθολογία, υπήρξε ένας προπάτορας που λεγόταν Θραξ και ήταν γιος του θεού του πολέμου Άρη. Ο θεός Άρης λεγόταν ότι διέμενε στη Θράκη. Σε μια άλλη εκδοχή και σύμφωνα με τον Ευριπίδη (στο έργο του Των Θρακών οι χρυσές ασπίδες) αναφέρει ότι το όνομα του Άρη ήταν Θράξ, ο οποίος ήταν ο προστάτης των Θρακών και του οποίου η χρυσή ασπίδα φυλασσόταν στο ναό του στη Βιστονίδα της θράκης. Στην ελληνική μυθολογία η Θράκη ήταν κόρη του Ωκεανού και της Παρθενόπης, αδελφή της Ευρώπης.
Οι Θράκες εμφανίζονται στην Ιλιάδα του Ομήρου ως σύμμαχοι των Τρώων με αρχηγούς τον Ακάμα και τον Πήρο ή Πήρρο. Αργότερα στη Ιλιάδα έκανε την εμφάνιση του και ένας άλλος βασιλιάς, ο Ρήσος, ο οποίος σκοτώθηκε μετά από νυχτερινή επιδρομή που έκανε ο Διομήδης και ο Οδυσσέας στο στρατόπεδο των Τρώων. Ένας άλλος μυθολογικός βασιλιάς των Θρακών ήταν ο Κισσεύς, ο οποίος ζούσε στη δυτική τότε Θράκη και μετέπειτα Μακεδονία, ο οποίος ήταν πατέρας του Τρώα πρεσβύτερου Αντήνορα. Ας σημειωθεί εδώ ότι η Ομηρική Θράκη εκτεινόταν ως τον Αξιό ποταμό δυτικά, τον Ελλήσποντο και την Μαύρη Θάλασσα ανατολικά. Βόρεια εκτεινόταν μέχρι και τη σημερινή Σερβία και ολόκληρη τη Βουλγαρία.
Η ελληνική μυθολογία είναι γεμάτη από Θράκες βασιλείς όπως οι: Διομήδης των Θρακών, Τηρέας, Λυκούργος, Φινέας, Εύμολπος, Πολυμνήστωρ, Οίαγρος (πατέρας του Ορφέα) και άλλοι. Επίσης η φυλή που ο Όμηρος καλούσε Θράκες περιλάμβανε πολλές φυλές, διότι η αρχαία Θράκη ήταν τόπος διαμονής φυλών όπως οι Ηδωνοί που ζούσαν στην περιοχή μεταξύ των ποταμών Στρυμόνα και Νέστου, οι Βισάλτες που ζούσαν στην περιοχή μεταξύ των ποταμών Αξιού και Στρυμόνα, οι Κίκονες στην περιοχή της σημερινής Ροδόπης, οι Βίστωνες, οι Δόβηρες, οι Μύγδονες, οι Σάτραι, οι Αψίνθιοι και πολλοί άλλοι.

Αρχαιότητα

Ο ιθαγενής πληθυσμός της Θράκης ήταν μια ινδο-ευρωπαϊκή φυλή που καλούνταν Θράκες. Από νωρίς δέχτηκαν την πολιτιστική επιρροή των Ελλήνων διατηρώντας όμως για πολύ καιρό τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους. Καθώς δε μιλούσαν Ελληνικά, θεωρούνταν από τους Έλληνες βάρβαροι. Οι πρώτες ελληνικές αποικίες στη Θράκη ιδρύθηκαν τον 6ο αιώνα π.Χ..
Η Θράκη νότια του Δούναβη (εκτός από την περιοχή των Βησσών), για μισό αιώνα ήταν προσαρτημένη στην Περσία από τον Δαρείο Α΄, που πραγματοποίησε εκστρατεία στην περιοχή από το 513 π.Χ. έως το 512 π.Χ.. Η Θράκη κατακτήθηκε από τον Φίλιππο Β' της Μακεδονίας κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. και ανήκε στο βασίλειο της Μακεδονίας για ενάμιση αιώνα. Μετά τον Γ' Μακεδονικό Πόλεμο, η Θράκη έγινε χώρα υποτελής στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Το 279 π.Χ. Κέλτες εισέβαλαν στη Μακεδονία, τη Νότια Ελλάδα, και τη Θράκη και, ενώ εκδιώχθηκαν γρήγορα από την νότια Ελλάδα και τη Μακεδονία, παρέμειναν στη Θράκη έως το τέλος του αιώνα

Θρησκεία - Πολιτισμός

Η θρησκεία των Θρακών επικεντρώνεται γύρω από τη ζωή, το θάνατο και τη γονιμότητα. Οι Θράκες, εκτός των άλλων θεών των Ελλήνων, λάτρευαν περισσότερο τον Διόνυσο, στον οποίο πρόσφεραν θυσίες και έκαναν πολυήμερες γιορτές, ενώ αρκετοί αρχαίοι ιστορικοί αναφέρονται και στα Διονύσια μυστήρια. Σημαντικότερα από αυτά τα μυστήρια ήταν τα Καβείρια, τα οποία τελούσαν οι Κάβειροι, λαός που ζούσε στη σημερινή Ροδόπη και στη νήσο Σαμοθράκη. Πολλά φαλλικά σύμβολα βρέθηκαν κατά τις σύγχρονες ανασκαφές, τα οποία μαρτυρούν τη λατρεία αυτών των συμβόλων, η οποία προερχόταν από την θρησκευτική λατρεία για τη γονιμότητα. Επίσης ο μυθικός ποιητής Ορφέας, αλλά και θεός της ποίησης των αρχαίων Ελλήνων, λατρευόταν και αυτός από τους αρχαίους λαούς της Θράκης.
Ο πολιτισμός των αρχαίων Θρακών, όπως περιγράφεται από πολλούς ιστορικούς αλλά και από τα ευρήματα των ανασκαφών, αναφέρεται σε ένα λαό με πολλές φυλές, όπως αναφέρεται και στην παραπάνω ενότητα για τη μυθολογική Θράκη. Συγκεκριμένα ο Ηρόδοτος (Βιβλίο 5) τους αποκαλεί το δεύτερο πολυπληθέστερο λαό (μετά τους Ινδούς) στον τότε γνωστό κόσμο γι΄αυτόν και ο πιο ισχυρός από όλους, αν υπολογίσουμε όλες τις φυλές ενωμένες.
Κατά την κλασική περίοδο, οι Θράκες ήταν διαιρεμένοι σε πολυάριθμες φυλές. Ισχυρά βασίλεια παρέμειναν αυτά των Οδρυσών και της Δακίας. Αυτή την περίοδο (5ος - 4ος αιώνας π.Χ.), οι Θράκες ήταν περιζήτητοι από τις ελληνικές πόλεις-κράτη ως μισθοφόροι πελταστές. Οι πελταστές ήταν εξοπλισμένοι με την πέλτη, δηλ. μικρή ασπίδα η οποία είχε μία εσοχή σαν μισοφέγγαρο, και τρία ακόντια, τα οποία κρατούσαν το ένα στο ένα χέρι και τα άλλα δύο στο άλλο χέρι μαζί με την ασπίδα.

Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή
Το 46 μ.Χ. η Θράκη γίνεται ρωμαϊκή επαρχία, μετά από μακρά αντίσταση των Θρακών. Λόγω του ότι οι Θράκες ήταν επιδέξιοι και άφοβοι πολεμιστές, έγιναν επιθυμητοί και σεβαστοί μονομάχοι. Αυτός ο τύπος μονομάχου ονομαζόταν και Θραξ. Ο γνωστός μονομάχος και αρχηγός των σκλάβων Σπάρτακος καταγόταν από τη Θράκη.
Το 330 μ.χ ο αυτοκράτορας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας  Κωνσταντίνος εγκαινιάζει την νέα Ρώμη στην θέση του Βυζαντίου της αρχαίας αποικίας των Μεγαρέων. Η γεωπολιτική αυτή κίνηση του Κωνσταντίνου είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξει την εικόνα της Θράκης θέτοντας  την μείζονος σημασίας για την αυτοκρατορία και αναβαθμίζοντας την σημαντικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συρροή πολλών ατόμων (αστυφιλία) στην περιοχή, προς αναζήτηση καλύτερης ζωής, το κέντρο του ελληνικού πολιτισμού μετατοπίζεται από την Αθήνα στην Κωνσταντινούπολη . Από την άλλη μεριά η Θράκη από εκείνη την εποχή και έπειτα είναι ευάλωτη στις επιδρομές λαών που επιδρομούσαν ενάντια στην πρωτευσουσα των Ρωμαίων με αποτέλεσμα να λεηλατηθεί πολλές φορές από Ούνους Αβάρους Γότθους Πετσενέγκους Σκύθες Βούλγαρους Ρώς Λατίνους  και τέλος απο τους Τούρκους. Η ύπαρξη στην περιοχή της Θράκης πολλών οχυρωματικών έργων, κάστρων, και πύργων, μαρτυρεί τον μεγάλο κίνδυνο που διέτρεχε η περιοχή απο επιδρομές .