Τετάρτη 3 Ιουνίου 2015

ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ Β’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ [1258-13/2/1332]


Ἀνδρόνικος Β΄Παλαιολόγος -τοιχογραφία Μονῆς Τιμίου Προδρόμου, " Ἡ δέηση, ὁ Αυτοκράτωρ", Σέρραι,

Ἀνδρόνικος Β΄Παλαιολόγος -τοιχογραφία Μονῆς Τιμίου Προδρόμου, » Ἡ δέησις, ὁ Αυτοκράτωρ», Σέρραι.

12-13 Φεβρουαρίου 1332 : Πεθαίνει ὁ Αὐτοκράτωρ τῆς Ρωμανίας, Ἀνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, ὡς μοναχὸς Ἀντώνιος. Κηδεύτηκε στὴ Μονὴ Λιβός, στὴν Κωνσταντινούπολη.

Ὁ Ἀνδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, διέθετε ἐξαιρετικά ὑψηλή μόρφωση καὶ ἔδειχνε ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιὰ τὶς ἐπιστῆμες καὶ τὴ λογοτεχνία, ἔτσι ὥστε σὲ μία περίοδο ὅπου ἡ αὐτοκρατορία παρήκμαζε πολιτικὰ, νὰ συμβάλλῃ στὴν πολιτιστικὴ της ἄνθηση, γνωστὴ ὡς «Παλαιολόγεια ἀναγέννηση».

Ὁ Ἀνδρόνικος ἦταν δευτερότοκος γιὸς τοῦ Μιχαὴλ Η΄ καὶ τῆς Θεοδῶρας, γεννηθῆς τὸ 1258. Ὡς συμβασιλέας ἀπό τὸ 1265, ἔλαβε τὶς μεγαλύτερες δικαιοδοσίες ἀπό ὁποιονδήποτε προηγούμενο συμβασιλέα. Ἀπό τὸν πρῶτο του γᾶμο μὲ τὴν πριγκίπισσα τῆς Οὐγγαρίας Ἄννα [1272], κόρης τοῦ Στεφάνου Ε΄, ἀπέκτησε δύο γιοὺς, τὸν Μιχαὴλ Θ΄ καὶ τὸν Κωνσταντῖνο. Ἀπό τὸν δεύτερο γᾶμο του μὲ τὴν Εἰρήνη-Γιολᾶντα τὴ Μομφερρατικὴ [1285], ἀπέκτησε πέντε γιοὺς –τὸν Ἰωάννη, τὸν Θεόδωρο, τὸν Δημήτριο, τὸν Ἰσαάκιο καὶ τὸν Βαρθολομαῖο– καὶ δύο κόρες, τὴ Σιμωνίδα καὶ τὴ Θεοδῶρα.

Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς βασιλείας του, προσπάθησε [ἀνεπιτυχῶς] νὰ ἀντιμετωπίσῃ τὴν ἐξαιρετικά δυσμενὴ οἰκονομική κατάσταση τῆς αὐτοκρατορίας, ἐφαρμόζοντας αὔξηση τῶν εἰσφορῶν σὲ εἴδος, μὲ ἕνα νέο νόμο, τὸ λεγόμενο «σιτόκριθον» καὶ ἐλαχιστοποιῶντας δραματικὰ τὶς στρατιωτικὲς δαπᾶνες, μὲ τὴν μείωση τοῦ στρατοῦ ξηρᾶς καὶ τὴν κατάργηση τοῦ στόλου τὸ 1284. Ἀκόμη καὶ ἡ τριετὴς ἐγκατάστασίς του στὴν Μικρᾶ Ἀσία, ἔτσι ὥστε νὰ ἐνθαρρύνῃ τοὺς Βυζαντινοὺς, [ποὺ ἀποθαρρυμένοι ἀπό τὶς συνεχεῖς ὀθωμανικές ἐπιδρομές ἐγκατέλειπαν βαθμιαῖα τὴν περιοχὴ], δὲν κατόρθωσε νὰ πετύχῃ πολλὰ.

Στὴν ἐκκλησιαστική πολιτικὴ, ὡς φανατικὰ ὀρθόδοξος, ἀποκήρυξε καὶ ἐπισήμως [διότι οὐσιαστικῶς δὲν ἴσχυσε ποτὲ] τὴν ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν ποὺ εἶχε ἀποφασιστεῖ στὴ Λυῶν τὸ 1274.

Ἡ ἐξαιρετικά πρωτοποριακὴ του μεταρρύθμισις στὸ δικονομικὸ σύστημα, ὅπου δώδεκα ἀνώτεροι ἐκκλησιαστικοί ἡγέτες καὶ λαϊκοὶ ἀξιωματοῦχοι, ἀναλάμβαναν νὰ δικάζουν ἀμερόληπτα καὶ ἀδωροδόκητα, ἀκόμη καὶ ἐάν ἐπρόκειτο γιὰ τὸν ἴδιο τὸν αὐτοκράτορα, δὲν ἀπέδωσε τὰ ἀναμενόμενα ἀποτελέσματα.

Ἡ μονόπλευρη στάσις του ὑπέρ τῶν Γενουατῶν, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὴ δημιουργία πολεμικῆς συρράξεως μεταξὺ Βενετίας καὶ Γένουας, ἀπό τὴν ὁποῖα ἡ αὐτοκρατορία ὑπέστη ἀπώλειες καὶ ταπεινώσεις. Ἡ βυζαντινὴ Χίος, κατελήφθη ὑπό τοῦ Γενουάτου, Βενέδικτου Ζακάρια τὸ 1304. Τὸ 1309, τὸ Βυζάντιο εἶχε μία περαιτέρω ἀπώλεια, ὅταν ἡ νῆσος τῆς Ρόδου ἔπεσε στὰ χέρια τῶν Ἰωαννιτῶν Ἱπποτῶν.

Παρ’ὅλο ποὺ ἡ αὐτοκρατορία ἔχασε τμήματα τῆς Μακεδονίας ἀπό τοὺς Σέρβους, ὁ Ἀνδρόνικος, κάνοντας χρήση τῆς βυζαντινῆς διπλωματίας, [πάντρεψε τὴν κόρη του Σιμωνίδα, μὲ τὸν Σέρβο βασιλέα καὶ ὡς προῖκα παραχώρησε τὶς ἤδη κατακτημένες ἀπό τοὺς Σέρβους περιοχὲς], πέρασε τὴν Σερβία στὴν περίοδο πολιτιστικοῦ ἐκβυζαντινισμοῦ της.

Στὴν ἐμφύλια σύγκρουση ποὺ ξέσπασε μεταξὺ τοῦ ἰδίου καὶ τοῦ ἐγγονοῦ του, Ἀνδρονίκου Γ’ τὸ 1321, ἀναγκάσθηκε νὰ παραχωρήσῃ περιοχὲς τῆς Θράκης, μὲ δικαίωμα νὰ ἀσκεῖ μόνο τὴν ἐξωτερική πολιτικὴ. Μετὰ ἀπό μία περίοδο σχετικῆς ἡρεμίας, σὲ νέα φάση τοῦ ἐμφύλιου πολέμου, καὶ σὲ προχωρημένη πλέον ἡλικία, παραιτήθηκε τοῦ θρόνου, τὸν Μάϊο τοῦ 1328, ὑπέρ τοῦ νικητοῦ ἐγγονοῦ του, Ἀνδρονίκου Γ΄.

Τὸν Ἰανουάριο τοῦ 1330, συνεργάτες τοῦ Ἀνδρονίκου Γ’, τὸν ἀνάγκασαν νὰ περιβληθῇ τὸ μοναχικὸ σχῆμα καὶ νὰ παραιτηθῇ γραπτῶς ἀπό τὸ θρόνο.


[ shortlink ] : http://wp.me/p12k4g-44P

Σε περίπτωση αναδημοσιεύσεως, να αναφέρεται η πηγή