Θρακιώτης αγωνιστής του 1821, ιερολοχίτης και μεγάλος εθνικός ευεργέτης. Γεννήθηκε το 1803 στο Σαμμάκοβο της περιφέρειας των Σαράντα Εκκλησιών της Ανατολικής Θράκης. Καταγόμενος από φτωχή οικογένεια, μετανάστευσε, μαζί με τα αδέρφια του Θεόδωρο, Πασχάλη και Αθανάσιο, στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας. Εκεί ασχολήθηκαν με το εμπόριο και δημιούργησαν τεράστια περιουσία.Ο Κωνσταντίνος και ο Πασχάλης μόλις κηρύχτηκε το 1821 η Ελληνική Επανάσταση κατατάχτηκαν στον Ιερό Λόχο του Αλέξανδρου Υψηλάντη και πολέμησαν με μεγάλη γενναιότητα στο Δραγατσάνι και το Σκουλένι, όπου σκοτώθηκε ο Πασχάλης. Ο Κωνσταντίνος ήταν από τους λίγους που σώθηκαν και επέζησαν. Στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Αθηνών, στην Παλιά Βουλή, εκτίθενται η φωτογραφία του Κωνσταντίνου Ξενοκράτη, τα δύο πιστόλια του με τη χρυσή σκανδάλη και λαβή, η μαχαιριά του, η σφραγίδα του και η μαυρόχρωμη στολή του ιερολοχίτη. Αυτά είναι τα μόνα που διασώζονται σήμερα από τον Ιερό Λόχο του Υψηλάντη.
Μετά το τέλος της Επανάστασης οι αδερφοί Ξενοκράται διέθεσαν ολόκληρη σχεδόν την τεράστια περιουσία τους για την ανέγερση ναών, την ίδρυση εκπαιδευτηρίων, νοσοκομείων και άλλων πνευματικών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Πρόσφεραν σημαντικό μέρος της δαπάνης για την ανέγερση της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και αντιμετώπισαν τη δαπάνη ίδρυσης και λειτουργίας του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως και της Αδελφότητας Ξηροκρήνης. Με δωρεά τους ιδρύθηκαν σχολεία και ανεγέρθηκε ναός στο Σαμόκοβο. Έργο εξολοκλήρου δικό τους ήταν το «Ξενοκράτειον Νοσοκομείον» του Βουκουρεστίου, το οποίο λειτούργησε μέχρι το 1921, καθώς και το «Ξενοκράτειον Παρθεναγωγείον» στο Μεσολόγγι, το οποίο ανήγειραν εκεί σε ένδειξη του μεγάλου σεβασμού τους προς την ιερή αυτή πόλη της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Ξενοκράτης κάθε χρόνο την 25η Μαρτίου φορούσε με υπερηφάνεια τη στολή του ιερολοχίτη, η οποία, μετά το θάνατο του το 1876 προσφέρθηκε από την οικογένειά του στο Έθνος.
