Σάββατο 28 Απριλίου 2012

Τα δίδυμα της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου


Τα δίδυμα της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου στο φως
Βρέθηκαν χάρη στην ανακάλυψη μιας ιταλίδας αιγυπτιολόγου

Τα δίδυμα αγκαλιασμένα, όπως απεικονίζονται στο γλυπτό
Τα δίδυμα της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου, ο Αλέξανδρος Ηλιος και η Κλεοπάτρα Σελήνη έχουν τώρα πρόσωπο!

Το «βρήκαν» χάρη στην ανακάλυψη μιας ιταλίδας αιγυπτιολόγου, η οποία εντόπισε και ταύτισε ένα γλυπτό του Μουσείου του Καΐρου με τα δύο παιδιά της Κλεοπάτρας. Συγκεκριμένα πρόκειται για μία γλυπτή σύνθεση από ψαμμίτη, ύψους ενός μέτρου, που απεικονίζει ένα αγόρι και ένα κορίτσι αγκαλιασμένα. Τα παιδιά, που είναι πανομοιότυπα, έχουν περασμένο το ένα τους χέρι στον ώμο του άλλου, ενώ με το άλλο κρατούν ένα φίδι. Επιπλέον στα πόδια τους τυλίγονται οι ουρές δύο άλλων φιδιών.
Το πιο καθοριστικό στοιχείο είναι όμως, ότι το αγόρι φέρει έναν ηλιακό δίσκο στο κεφάλι του και το κορίτσι μία ημισέληνο. Αλλά και τα φίδια, που είναι πιθανότατα δύο κόμπρες συμβολίζουν επίσης τον ήλιο και τη σελήνη. Και τα δύο εξάλλου φέρουν από ένα μάτι του Ωρου, σύμβολο συνηθισμένο στην αιγυπτιακή τέχνη.

«Τα πρόσωπα δεν διατηρούνται σε καλή κατάσταση αλλά μπορούμε να δούμε ότι το αγόρι έχει βοστρύχους και μια κορδέλα στο δεξί μέρος του κεφαλιού, χαρακτηριστικό των παιδιών των Αιγυπτίων ενώ τα μαλλιά του κοριτσιού είναι χτενισμένα με χαρακτηριστική κόμμωση, που συνδέεται με τη δυναστεία των Πτολεμαίων και ειδικά με την Κλεοπάτρα»,λέει η αιγυπτιολόγος Τζουζέπα Καπριότι.

Το γλυπτό χρονολογείται στο 50-30 π. Χ. και δεδομένου ότι τα παιδιά γεννήθηκαν το 40 π. Χ. η χρονολογία της απεικόνισής τους ταιριάζει. Να σημειωθεί, ότι όταν γεννήθηκαν, έφεραν απλώς τα ονόματα Αλέξανδρος και Κλεοπάτρα. Οταν όμως αναγνωρίσθηκαν από τον πατέρα τους _ τρία χρόνια αργότερα μόλις ο Αντώνιος επέστρεψε από την Αντιόχεια _ πήραν και τα ονόματα Ηλιος και Σελήνη. Οπως λέει μάλιστα η Καπριότι η αναγνώριση αυτή σημαδεύτηκε από μία έκλειψη, και ίσως γι΄αυτό το λόγο και προκειμένου να συνδεθεί η γέννηση των παιδιών με θεότητες, προστέθηκαν αυτά τα ονόματα. Παρά το γεγονός μάλιστα, ότι στην Αίγυπτο η Σελήνη ήταν αρσενική θεότητα, στην προκειμένη περίπτωση ακολούθησαν την ελληνική παράδοση.

Το γλυπτό είχε έρθει στο φως κοντά στο ναό του Χαθόρ στη Δένδερα της δυτικής όχθης του Νείλου το 1918. Και όπως είναι γνωστό στο ναό αυτό είχαν φιλοτεχνηθεί, κατόπιν εντολής της Κλεοπάτρας, πολλά έργα, μεταξύ των οποίων και ένα μνημειώδες ανάγλυφο, που απεικονίζει την ίδια και τον γιο της από τον Ιούλιο Καίσαρα, τον Πτολεμαίο ΙΕ΄ ή Καισαρίωνα.

Ιστορικά και όσον αφορά τα δίδυμα, μετά τον θάνατο του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας μεταφέρθηκαν στη Ρώμη από τον Οκταβιανό το 30 π. Χ., ως βασιλικοί αιχμάλωτοί του και παραδόθηκαν στην αδελφή του Οκταβία, την τρίτη σύζυγο του Αντωνίου, για να τα αναθρέψει. Εκτοτε τα ίχνη του αγοριού χάθηκαν ενώ αντίθετα η Κλεοπάτρα Σελήνη παντρεύτηκε το 20 π. Χ. τον βασιλιά Ιόβα Β΄ της Νουμιδίας και όπως φαίνεται η θέση της ήταν ισχυρή στο κράτος καθώς κάποια στιγμή κόπηκαν νομίσματα με τον βασιλιά στη μία όψη και τη βασίλισσα στην άλλη. Η ίδια μάλιστα βάφτισε το γιο της Πτολεμαίο ακολουθώντας την παράδοση της πτολεμαίας μητέρας της.