Κείμενο: Μαρία Πέεβα
© Φωτογραφία: Οι φωτογραφία χορηγήθηκαν από την Δρ Παβλίνα Ηλίεβα
Χρυσά αντικείμενα από τον θσηαυρό του Βαλτσιτράν, βορειοκεντρικής Βουλγαρίας
Οι θεωρίες που υπάρχουν σχετικά με τους αρχαίους Θράκες, ωθούν πολλούς βούλγαρους αρχαιολόγους να αφιερώσουν τη ζωή τους στην αναζήτηση στοιχείων τα οποία θα βοηθήσουν στην σύνθεση του πολύπλοκου πάζλ που θα παρουσιάσει την πραγματική ιστορία τους. Οι χρυσοί και αργυροί θησαυροί που έχουν έρθει στο φως από την αρχαιολογική σκαπάνη, έλκουν χιλιάδες επισκέπτες από τη χώρα και το εξωτερικό στα μουσεία της Βουλγαρίας ή των άλλων χωρών στις οποίες περιοδεύουν και φέρνουν στα πέρατα του κόσμου τη φήμη της πατρίδας μας, παρουσιάζοντάς την σαν ένα "χρυσό κομμάτι γης".
Όμως οι φίλοι της ιστορίας δεν αρκούνται στα όσα βλέπουν πίσω από τις βιτρίνες των μουσείων. Ένας άλλος τρόπος να βρεθούμε κοντά στην ιστορία και τους θρακικούς θησαυρούς είναι τα βιβλία. Το τελευταίο βιβλίο-φωτογραφικό άλμπουμ που εκδόθηκε και το οποίο παρουσιάζει τη θρακική ιστορία, είναι "Οι θρακικοί θησαυροί και η Κοιλάδα των Θρακών βασιλέων". Στο βιβλίο αυτό ο φακός του φωτογράφου Νικολάι Γκένοφ έχει αποτυπώσει, με τον καλύτερο τρόπο, ακόμα και τις μικρότερες λεπτομέρειες των αρχαιολογικών ευρημάτων. Για την καταπληκτική ποιότητα του βιβλίου και για την προσφορά του στον βουλγαρικό πολιτισμό, ο εκδοτικός οίκος "Χέρμες" τιμήθηκε με ειδικό βραβείο της Ένωσης "Βουλγαρικό βιβλίο".
Αυτός είναι ο λόγος που η Δρ Ηλίεβα αποφάσισε να αρχίσει το βιβλίο της αναφερόμενη στους μύθους και τα στοιχεία που παρουσιάζουν οι αρχαίοι συγγραφείς της ιστορίας των Θρακών.
"Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, μέχρι τα μέσα της 1ης προ Χριστού χιλιετίας, η τεράστια περιοχή της Θράκης κατοικείται από ένα μωσαϊκό ανεξάρτητων φυλών που σχηματίζουν το μεγαλύτερο σε μέγεθος λαό μετά τον ινδικό", λέει η συγγραφέας. "Η πρώτη αναφορά στους Θράκες γίνεται από τον Όμηρο που στην Ιλιάδα αφηγείται τον πόλεμο της Τροίας, στον οποίο οι Θράκες ήταν σύμμαχοι των Τρώων. Ο Όμηρος περιγράφει τη Θράκη σαν "γη πλούσιων και πολεμοχαρών βασιλέων". Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στους θησαυρούς που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην πορεία των ετών. Εκτός από τους θησαυρούς του Βαλτσιτράν, του Ρογκοζέν και του Παναγκιούριστε, οι αναγνώστες έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν λεπτομέρειες και ανακαλύψεις οι οποίες δεν είναι πλατιά διαδεδομένες, αλλά εξίσου σημαντικές για την ιστορία. Για παράδειγμα αναφέρουμε το θησαυρό της Λέτνιτσα ο οποίος αποκαλύπτει μυθολογικές σκηνές που μιλούν για το θεϊκό χαρακτήρα της βασιλικής εξουσίας στους Θράκες. Ο θησαυρός αποτελείται από 15 αργυρά τμήματα αρματωσιάς ίππου τα οποία χρονολογούνται στην περίοδο του πρώτου ήμισυ του 4ου π.Χ. αιώνα. Στην ίδια χρονική περίοδο ανήκουν τα ευρήματα που βρέθηκαν τυχαία, κοντά στο χωριό Μπόροβο του Δήμου Ρούσε. Πρόκειται για αργυρά σκεύη πόσης που συμβολίζουν τη βασιλική εξουσία και που, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, χρησιμοποιούταν σε βασιλικές τελετές. Η εξαιρετική καλλιτεχνική αξία του θησαυρού απεικονίζεται στις υπέροχα χαραγμένες μορφές των ταύρων, της σφήγκας, του αλόγου αλλά και των υπόλοιπων σκηνών που συνδέονται με τη λατρεία του Διόνυσου και που θεωρούνται απόδειξη της πίστης των Θρακών στην αθανασία".
Αντικείμενα από τον θησαυρό από το χωριό Λέτνιτσα
Οι υπέροχες φωτογραφίες του βιβλίου, μας δίνουν τη δυνατότητα να θαυμάσουμε τη μαστοριά της κατασκευής των αντικειμένων που ανακάλυψε η αρχαιολόγος κα Ντανιέλα Αγκρέ στον βασιλικό τάφο, ο οποίος χρονολογείται στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. ο τάφος ανακαλύφθηκε στον τύμβο Γκλιάμα Μογκίλα, κοντά στα χωριά Μαλομίροβο και Ζλατίνιτσα στην περιοχή του Δήμου Γιάμπολ, νοτιοανατολικής Βουλγαρίας. Ο θησαυρός περιλαμβάνει τον πλήρη εξοπλισμό του ηγεμόνα, αλλά ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η ασημένια επιγονατίδα στην οποία υπάρχει χρυσή απεικόνιση του καβαλάρη βασιλιά, η Μεγάλη μητέρα- θεά και άλλα φανταστικά πρόσωπα. Εξαιρετική σημασία έχε3ι ένα χρυσό στεφάνι, στο κέντρο του οποίου είναι χαραγμένη η μορφή της θεάς Νίκης.
© Φωτογραφία: Οι φωτογραφία χορηγήθηκαν από την Δρ Παβλίνα Ηλίεβα
Χρυσά αντικείμενα από τον θσηαυρό του Βαλτσιτράν, βορειοκεντρικής Βουλγαρίας
Οι θεωρίες που υπάρχουν σχετικά με τους αρχαίους Θράκες, ωθούν πολλούς βούλγαρους αρχαιολόγους να αφιερώσουν τη ζωή τους στην αναζήτηση στοιχείων τα οποία θα βοηθήσουν στην σύνθεση του πολύπλοκου πάζλ που θα παρουσιάσει την πραγματική ιστορία τους. Οι χρυσοί και αργυροί θησαυροί που έχουν έρθει στο φως από την αρχαιολογική σκαπάνη, έλκουν χιλιάδες επισκέπτες από τη χώρα και το εξωτερικό στα μουσεία της Βουλγαρίας ή των άλλων χωρών στις οποίες περιοδεύουν και φέρνουν στα πέρατα του κόσμου τη φήμη της πατρίδας μας, παρουσιάζοντάς την σαν ένα "χρυσό κομμάτι γης".
Όμως οι φίλοι της ιστορίας δεν αρκούνται στα όσα βλέπουν πίσω από τις βιτρίνες των μουσείων. Ένας άλλος τρόπος να βρεθούμε κοντά στην ιστορία και τους θρακικούς θησαυρούς είναι τα βιβλία. Το τελευταίο βιβλίο-φωτογραφικό άλμπουμ που εκδόθηκε και το οποίο παρουσιάζει τη θρακική ιστορία, είναι "Οι θρακικοί θησαυροί και η Κοιλάδα των Θρακών βασιλέων". Στο βιβλίο αυτό ο φακός του φωτογράφου Νικολάι Γκένοφ έχει αποτυπώσει, με τον καλύτερο τρόπο, ακόμα και τις μικρότερες λεπτομέρειες των αρχαιολογικών ευρημάτων. Για την καταπληκτική ποιότητα του βιβλίου και για την προσφορά του στον βουλγαρικό πολιτισμό, ο εκδοτικός οίκος "Χέρμες" τιμήθηκε με ειδικό βραβείο της Ένωσης "Βουλγαρικό βιβλίο".
"Κάθε ένα από τα αντικείμενα που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, είναι ένα μικρό παραμύθι για τους Θράκες", λέει η Δρ Παβλίνα Ηλίεβα, συγγραφέας του βιβλίου και διευθύντρια του αρχειακού τμήματος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Ακαδημίας Επιστημών της Βουλγαρίας. "Όσο και αν επιζητούμε να διαχωρίσουμε τη μυθολογία από την πραγματικότητα, σε ό,τι αφορά τους θησαυρούς αυτούς, ανακαλύπτουμε ότι αυτή αποτελεί τμήμα των τελετών, τμήμα των δοξασιών και της ζωής των Θρακών. Με τον τρόπο αυτό ανακαλύπτουμε τα σύμβολα τα οποία τιμούσαν".
Αυτός είναι ο λόγος που η Δρ Ηλίεβα αποφάσισε να αρχίσει το βιβλίο της αναφερόμενη στους μύθους και τα στοιχεία που παρουσιάζουν οι αρχαίοι συγγραφείς της ιστορίας των Θρακών.
"Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, μέχρι τα μέσα της 1ης προ Χριστού χιλιετίας, η τεράστια περιοχή της Θράκης κατοικείται από ένα μωσαϊκό ανεξάρτητων φυλών που σχηματίζουν το μεγαλύτερο σε μέγεθος λαό μετά τον ινδικό", λέει η συγγραφέας. "Η πρώτη αναφορά στους Θράκες γίνεται από τον Όμηρο που στην Ιλιάδα αφηγείται τον πόλεμο της Τροίας, στον οποίο οι Θράκες ήταν σύμμαχοι των Τρώων. Ο Όμηρος περιγράφει τη Θράκη σαν "γη πλούσιων και πολεμοχαρών βασιλέων". Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στους θησαυρούς που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στην πορεία των ετών. Εκτός από τους θησαυρούς του Βαλτσιτράν, του Ρογκοζέν και του Παναγκιούριστε, οι αναγνώστες έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν λεπτομέρειες και ανακαλύψεις οι οποίες δεν είναι πλατιά διαδεδομένες, αλλά εξίσου σημαντικές για την ιστορία. Για παράδειγμα αναφέρουμε το θησαυρό της Λέτνιτσα ο οποίος αποκαλύπτει μυθολογικές σκηνές που μιλούν για το θεϊκό χαρακτήρα της βασιλικής εξουσίας στους Θράκες. Ο θησαυρός αποτελείται από 15 αργυρά τμήματα αρματωσιάς ίππου τα οποία χρονολογούνται στην περίοδο του πρώτου ήμισυ του 4ου π.Χ. αιώνα. Στην ίδια χρονική περίοδο ανήκουν τα ευρήματα που βρέθηκαν τυχαία, κοντά στο χωριό Μπόροβο του Δήμου Ρούσε. Πρόκειται για αργυρά σκεύη πόσης που συμβολίζουν τη βασιλική εξουσία και που, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, χρησιμοποιούταν σε βασιλικές τελετές. Η εξαιρετική καλλιτεχνική αξία του θησαυρού απεικονίζεται στις υπέροχα χαραγμένες μορφές των ταύρων, της σφήγκας, του αλόγου αλλά και των υπόλοιπων σκηνών που συνδέονται με τη λατρεία του Διόνυσου και που θεωρούνται απόδειξη της πίστης των Θρακών στην αθανασία".
Αντικείμενα από τον θησαυρό από το χωριό Λέτνιτσα
Οι υπέροχες φωτογραφίες του βιβλίου, μας δίνουν τη δυνατότητα να θαυμάσουμε τη μαστοριά της κατασκευής των αντικειμένων που ανακάλυψε η αρχαιολόγος κα Ντανιέλα Αγκρέ στον βασιλικό τάφο, ο οποίος χρονολογείται στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. ο τάφος ανακαλύφθηκε στον τύμβο Γκλιάμα Μογκίλα, κοντά στα χωριά Μαλομίροβο και Ζλατίνιτσα στην περιοχή του Δήμου Γιάμπολ, νοτιοανατολικής Βουλγαρίας. Ο θησαυρός περιλαμβάνει τον πλήρη εξοπλισμό του ηγεμόνα, αλλά ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η ασημένια επιγονατίδα στην οποία υπάρχει χρυσή απεικόνιση του καβαλάρη βασιλιά, η Μεγάλη μητέρα- θεά και άλλα φανταστικά πρόσωπα. Εξαιρετική σημασία έχε3ι ένα χρυσό στεφάνι, στο κέντρο του οποίου είναι χαραγμένη η μορφή της θεάς Νίκης.
Δοχεία από τον θησαυρό του Μπόροβο
Το βιβλίο-άλμπουμ είναι αφιερωμένο στον μεγάλο βούλγαρο αρχαιολόγο καθηγητή κ Γκεόργκι Κίτοφ (στην κάτω φωτογραφία, με τη χρυσή προσωπίδα Θράκα ηγεμόνα), ο οποίος έφερε στο φως σειρά σημαντικών μνημείων του θρακικού πολιτισμού. Το τρίτο μέρος του βιβλίου, εξετάζει ορισμένες από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις του, όπως η Κοιλάδα των Θρακών βασιλέων. Το 2004 ο καθηγητής Κίτοφ ανακάλυψε μια χρυσή προσωπίδα στον τύμβο Σβετίτσα, κοντά στο χωριό Σίπκα, η οποία, κατά πάσα πιθανότητα, ανήκε σε κάποιο από τους ηγεμόνες των Θρακών. Στον καθηγητή Κίτοφ οφείλεται η ανακάλυψη του τάφου γνωστού θράκα ηγεμόνα, το όνομα του οποίου αναφέρεται στην ιστορία.
"Έχει εξακριβωθεί ότι ο μεγαλοπρεπής ναός, που βρίσκεται στον τύμβο Γκολιάμα Κοσμάτκα κοντά στο χωριό Σίπκα, χρησιμοποιήθηκε σαν τάφος του ξακουστού θράκα ηγεμόνα Σεύθη Γ'. Ο ηγεμόνας βασίλεψε στην περίοδο 330 – 280 π.Χ.", λέει η κα Ηλίεβα. "Το μνημείο αποτελείται από ένα διάδρομο μήκους δεκατριών μέτρων και τρία δωμάτια. Η ταφή του ηγεμόνα, κρίνοντας από τον εξοπλισμό του αλλά και τα πάμπολλα αργυρά και χρυσά αντικείμενα που βρέθηκαν, ήταν εξαιρετικά πλούσια. Το πιο ενδιαφέρον αντικείμενο είναι η χάλκινη κεφαλή του Σεύθη Γ'".
Ο καθ. Κίτοφ δείχνει στα παιδιά την χάλκινη κεφαλή του Σεύθη Γ'
Διαβάζοντας και τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, ο αναγνώστης μπορεί να αποκτήσει μια εικόνα του μεγαλείου των αρχαίων Θρακών και των επιτευγμάτων του πολιτισμού τους.
Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης
Το βιβλίο-άλμπουμ είναι αφιερωμένο στον μεγάλο βούλγαρο αρχαιολόγο καθηγητή κ Γκεόργκι Κίτοφ (στην κάτω φωτογραφία, με τη χρυσή προσωπίδα Θράκα ηγεμόνα), ο οποίος έφερε στο φως σειρά σημαντικών μνημείων του θρακικού πολιτισμού. Το τρίτο μέρος του βιβλίου, εξετάζει ορισμένες από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις του, όπως η Κοιλάδα των Θρακών βασιλέων. Το 2004 ο καθηγητής Κίτοφ ανακάλυψε μια χρυσή προσωπίδα στον τύμβο Σβετίτσα, κοντά στο χωριό Σίπκα, η οποία, κατά πάσα πιθανότητα, ανήκε σε κάποιο από τους ηγεμόνες των Θρακών. Στον καθηγητή Κίτοφ οφείλεται η ανακάλυψη του τάφου γνωστού θράκα ηγεμόνα, το όνομα του οποίου αναφέρεται στην ιστορία.
"Έχει εξακριβωθεί ότι ο μεγαλοπρεπής ναός, που βρίσκεται στον τύμβο Γκολιάμα Κοσμάτκα κοντά στο χωριό Σίπκα, χρησιμοποιήθηκε σαν τάφος του ξακουστού θράκα ηγεμόνα Σεύθη Γ'. Ο ηγεμόνας βασίλεψε στην περίοδο 330 – 280 π.Χ.", λέει η κα Ηλίεβα. "Το μνημείο αποτελείται από ένα διάδρομο μήκους δεκατριών μέτρων και τρία δωμάτια. Η ταφή του ηγεμόνα, κρίνοντας από τον εξοπλισμό του αλλά και τα πάμπολλα αργυρά και χρυσά αντικείμενα που βρέθηκαν, ήταν εξαιρετικά πλούσια. Το πιο ενδιαφέρον αντικείμενο είναι η χάλκινη κεφαλή του Σεύθη Γ'".
Ο καθ. Κίτοφ δείχνει στα παιδιά την χάλκινη κεφαλή του Σεύθη Γ'
Διαβάζοντας και τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, ο αναγνώστης μπορεί να αποκτήσει μια εικόνα του μεγαλείου των αρχαίων Θρακών και των επιτευγμάτων του πολιτισμού τους.
Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης
